Andrzej Wróblewski

Malarz, historyk i krytyk sztuki, jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych artystów sztuki polskiej XX wieku. Początkowo związany z grupą artystów nowoczesnych, w 1949 roku stał się zwolennikiem socrealizmu, aż do czasu wyczerpania doktryny, kiedy to powrócił do eksperymentów formalnych. W swojej twórczości zawarł doświadczenie pokolenia dorastającego w czasie II wojny światowej (seria „Rozstrzelań”) i próbującego zbudować świat na nowo w powojennej komunistycznej rzeczywistości. Zmarł w 1957 roku.

Seria monotypii powstała najprawdopodobniej w 1957 roku, tuż po powrocie artysty z podróży do Jugosławii i tworzona była aż do jego niespodziewanej śmierci. Jednym z głównych tematów cyklu stają się przemiany figury ludzkiej, operacje dokonywane przez artystę na obrazie człowieka: zaglądanie do jego organicznego wnętrza lub próba wpisania go w proste, geometryczne kształty. Poszukiwanie nowego obrazu człowieka, demontaż i montaż jego postaci, to najważniejszy motyw poszukiwań figuratywnych Wróblewskiego. W poszczególnych pracach (np. „Nagrobek kobiety II”) widoczne jest również przepracowywanie form bałkańskiej sztuki sepulkralnej – nagrobków z przedstawieniem ludzkiej postaci. Proste kompozycje monotypii zawierają w sobie elementy egzystencjalnej refleksji oraz karykaturalny humor, wynikający z uproszczenia formy i z siły wyrazu prac. Posiadają one duży ładunek emocjonalny, przepełnione swego rodzaju melancholią, stały się wyrazem samotności człowieka, jego porażki w próbie odbudowy świata po katastrofie. Stała obecność tematu śmierci, w połączeniu z niespodziewaną śmiercią artysty, przyczyniła się ponadto do interpretacji tego cyklu w wymiarze eschatologicznym, jako zapowiedzi bliskiego końca.